Trikotilomani, kelime anlamı olarak Yunanca bir kelime olan triko (saç/kıl), tillo (yolma) ve mani(dürtü) kelimelerinin birleşiminden oluşmakta ve “saç yolma dürtüsü” anlamına gelmektedir. Saç koparma hastalığı ya da diğer adıyla trikotilomani, tekrarlayan bölümler halinde karşı konulamaz saç çekme isteği uyandıran mental bir rahatsızlıktır. Bireylerin yoğun stres altında olmalarına neden olan durumlarda, rahatlama amacıyla vücudundaki tüyleri özellikle de saçlarını yolmasına, koparmasına ve bu esnada haz duymasına sebep olur.
Bu psikolojik rahatsızlıkta, kişi hissettiği saç çekme ve yolma dürtüsüne karşı koyduğu sürece stres altında kalır ve başka durumlara odaklanamaz; bu dürtüye uyarak saç tellerini kopardığında ise stresi azalır ve rahatlama hisseder. Trikotilomani hastaları, saç koparma isteklerini bastırmaya çalışsa da başarılı olamaz ve saç koparmadan ayrı zamanda kirpik veya diğer vücut kıllarını kopararak hazza ulaşır.
Trikotilomani hastalığına görülen bazı başlıca semptomlar:
- Sürekli tekrar eden saç yolma, koparma davranışı
- Saçları koparma dürtüsüyle gelen gerginlik
- Saç koparıldıktan sonra gelen rahatlama hissi
- (Koparma dışında) sürekli olarak saçlarla oynama; çekme, kıvırma
- Saç ve kıl yeme davranış bozukluğu (trikofaji)
- Saçlı deride kelleşen bölgeler
- İlerleyici saç kaybı
Trikotilomani hastalığına neden olan 3 faktör bulunmaktadır. Bunlar:
- Stres
- Travmalar
- Psikolojik Rahatsızlıklar ( depresyon, yeme bozuklukarı, uykusuzluk vb. ) olarak sıralanabilir.
Trikotilomani tedavisinde, bireylerin günlük yaşamda stres yaratan duygu ve düşüncelerinin önüne geçilmeye ve yaşadıkları olaylar sonrasında stres seviyelerini kontrol altında tutabilmelerine odaklanılır. İlaç tedavileri uygulanabilir. EMDR ve Bilişsel Davranışçı Terapi yine bu bozuklukla başa çıkabilmek için işlevli tedavi yollarındandır.
Saç koparma hastalığı bir mental rahatsızlıktır. Hastanın tedavi edilmediği ve hastaya gereken desteğin verilmediği durumlarda trikotilomaninin ciddi sonuçları olabilir. Bu sebeple mutlaka uzman yardımı alınmalıdır.
Uzman Klinik Psikolog Damla KANKAYA
Psikolog Arif EREN