Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, Fransa Senatosu’nun kararının ikili ticari ilişkileri nasıl etkileyeceğine ilişkin, ”Bize göre burada iş adamlarının daha sakin durması gerekir. Bu işin politikaya alet edildiğini düşünüyoruz. Konunun Anayasa Mahkemesi’ne götürülmesi var. 60 senatör bunu yapacak. Bütün köprüleri atmamak lazım” dedi.
Büyükekşi, Ceylan İntercontinental Otel’de düzenlediği basın toplantısında basın mensuplarının çeşitli konulardaki sorularını yanıtladı.
Bir gazetecinin Fransa Senatosunun kararıyla Fransa ile ticaretin nasıl etkileneceği yönündeki sorusu üzerine Büyükekşi, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın Türkiye’ye yatırım yapan Fransız firmalarına yaptırım olmayacağını açıkladığını, kendilerinin de ithalatçı olmadıkları için ‘bundan sonra Fransa’dan aldığımız malları gözden geçiririz” diyemediklerini söyledi.
Büyükekşi, ”Bize göre burada bir miktar daha özellikle iş adamlarının daha sakin durması gerekir. Ülkeler arası siyasi gelişmelerde tam tersi iş adamları bu konuda daha farklı pozisyonda. İki ülke ilişkileri gerilse de iyileşmesi konusunda etkili rol oynayabilir.
Bu aşamada TOBB, TÜSİAD orada lobi faaliyettlerinde bulundu. Hem siyasi kesim, hem devlet otoritesi, hem iş adamları ‘şöyle böyle yaparız’ deme yerine, ‘Fransız ve Türk iş adamları olarak bu konuyu nasıl çözeriz’ diye bakmamız lazım” diye konuştu.
Bu işin politikaya alet edildiğini düşündüklerini dile getiren Büyükekşi, şunları kaydetti:
”Konunun Anayasa Mahkemesine götürülmesi var. 60 senatör bunu yapacak. Bütün köprüleri atmamak lazım. Fransızların önemli yatırımları var Türkiye’de. Ticareti ayrı değerlendirmek lazım. İsrail ile sorunlarımız var ama ticaret devam ediyor ve artıyor.
Geçmişte de terör örgütü elebaşı Apo İtalya’ya gittiğinde İtalyan bayrağı yakıldı burada. Sakin durmamız gerekiyor. Başbakan ‘önce devlet ihaleleri’ dedi.
Şu anda resmi bir politika yok. Ticaret devam ediyor. Biz mal satıyoruz. Satarsak kazanırız. Müşteri gelirse ‘satmayız’ mı diyeceğiz? Devlet politikası olursa onu ayrı değerlendiririz.”
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, teşvik konusunun gündemde olduğunu ve yakında açıklanacağını belirterek, ”Yatırım teşvikinin tekrar gündeme alınmasını istiyoruz.
Bölgeler arası farklılıkların giderilmesi için 4 bölgenin yetersiz olduğunu, 5-6 bölge olması gerektiğini düşünüyoruz” dedi.
Büyükekşi, düzenlenen basın toplantısında 2011’i değerlendirerek, 2012 yılına ilişkin beklenti ve öngörülerini açıkladı.
Toplantıda 17 ülkede 30 bin iş görüşmesi gerçekleştirdiklerini, 24 sektörde bin 200 toplantı yaptıklarını anlatan Büyükekşi, ihraç ürünlerinin değerini artırmak için 10 sektörde 12 tasarım yarışması, 2 sektörde de ARGE proje pazarı çalışması yapıldığını ve 2012’de bunun hızlı şekilde devam edeceğini söyledi.
Eğitim yatırımları ve sosyal yardımlar hakkında da bilgi veren Büyükekşi, 10 şehirde 546 eğitim çalışmasında 17 bin 142 katılımcının yer aldığını, 52 bin ihracatçı bulunduğunu kaydetti.
İhracat rakamlarını her ay farklı bir ilde açıkladıklarını anımsatan Büyükekşi, bunun ”ihracat çatladı patladı’ açıklaması olmadığını, o şehirleri, yatırım olanaklarını ve dezavantajlarını Türkiye’nin gündemine getirerek, ihracat konusunda farkındalık yarattıklarını söyledi.
Ocak ihracat rakamları İnegöl’de açıklanacak
Büyükekşi, önümüzdeki ay da ihracat rakamlarını İnegöl’de açıklayacaklarını bildirdi.
Türkiye’nin son 10 yıllık ihracat performansına ilişkin bilgi veren Büyükekşi, 2001’de 31 milyar dolar olan ihracatın 2011’de 135 milyar dolara çıktığını hatırlattı.
Mehmet Büyükekşi, ”10 yıl önce bir yılda gerçekleştirdiğimiz ihracatı 3 ayda yapacak konuma geldik. Bu yıl için de hedefimiz 150 milyar dolarlık ihracat rakamını gerçekleştirebilmek” dedi.
İhracat rakamlarını sektörel olarak değerlendiren Büyükekşi, ihracatta birinci sırada olan otomotiv sektörünün 2001’de 3,4 milyar dolar olan ihracatının 2011’de 20,4 milyar dolara çıktığını ve yüzde 494 büyüme gerçekleştiğini, ikinci sırada yer alan kimyevi maddeler sektörünün 1,8 milyar dolardan 16,3 milyar dolara (yüzde 804 büyüme), hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün de 7,5 milyar dolardan, 16,2 milyar dolara çıktığını (yüzde 117 büyüme) vurguladı.
Büyükekşi, son 10 yıla bakıldığında ihracatta en yüksek artışın yüzde 804 ile kimyevi maddeler sektöründe, en düşük artışın ise yüzde 6 ile zeytin ve zeytinyağı sektöründe gerçekleştiğini bildirdi.
En fazla ihracat yapılan 10 ülke
En fazla ihracat yapılan ilk 30 ülkeye ilişkin 10’arlık gruplar halinde bilgi veren Büyükekşi, bugün Türkiye’nin ihracatında ilk sırada yer alan Almanya’nın 10 yıl önce 5,4 milyar dolar olan ihracatını 2011’de 13,9 milyar dolara çıkardığını, Irak’ın 2003’te 700 milyon dolar olan ihracatının 8,3 milyar dolara yükseldiğini söyledi. Büyükekşi, bu yıl Irak’a 10 milyar doların üzerinde ihracat yapılmasının hedeflendiğini bildirdi.
Ülke sıralamasında 3. olan İngiltere’nin 2001’de 2,2 milyar dolar olan ihracatını 2011’de 8,1 milyar dolara çıkardığını, İtalya’nın 2,3 milyar dolardan 7,9 milyar dolara, Fransa’nın 1,9 milyar dolardan 6,8 milyar dolara, Rusya’nın 900 milyon dolardan 6 milyar dolara, ABD’nin 3,1 milyar dolardan 4,6 milyar dolara, İspanya’nın 1 milyar dolardan 3,9 milyar dolara, BAE’nin 400 milyon dolardan 3,6 milyar dolara, İran’ın da 400 milyon dolardan 3,6 milyar dolara çıktığını anlattı.
Büyükekşi, son 10 yılda 10 ülkenin toplam ihracatındaki artışın yüzde 329 olduğunu belirterek, bu dönemde en büyük ihracat artışının yüzde 1057 ile Irak’ta görüldüğünü, ikinci sırada yüzde 900 değişim ile İran’ın, üçüncü sırada ise yüzde 858 değişim ile BAE’nin yer aldığını kaydetti.
Büyükekşi, ilk 10 ülkenin ihracattaki payının 55,9’dan yüzde 49,6’ya gerilediğini, AB üyesi ülkelerin ihracattaki payı düşerken, payı artan ülkelerin ise Irak, Rusya, İran ve BAE olduğunu söyledi.
Çin’in 2001’de 200 milyon dolardan 2011’de 2,5 milyar dolara çıktığını, Çin’e ihracatın çok daha fazla artırılması gerektiğinin altını çizdi.
Büyükekşi, ikinci 10 içindeki ihracat artış oranın yüzde 426, 3. 10’daki artış oralının ise yüzde 339 olduğunu söyledi.
1 milyar doların üzerinde ihracat yapan iller
2001’de bir milyar doların üzerinde ihracat yapan il sayısı 4 iken 2011’de bu sayının 16’ya çıktığını belirten Büyükekşi, ihracatını en fazla artıran ilin Manisa olduğunu, bu ilin ihracatını yüzde bin 632 oranında artırarak 200 milyon dolardan 4,3 milyar dolara çıkardığını kaydetti.
Büyükekşi, ihracat artışında ikinci ilin ihracatını yüzde bin 317 oranında artırarak 900 milyon dolardan 12,6 milyar dolara çıkaran Kocaeli olduğunu, listenin üçüncü sırasında ise ihracatını yüzde bin 295 oranında artırarak 100 milyon dolardan 2,1 milyar dolara çıkaran Sakarya’nın yer aldığını bildirdi.
En fazla ihracat yapan sektörler
Sektörlere bakıldığında 10 yıl önce 10 milyar doların üzerinde ihracat yapan sektör bulunmazken şu anda bu rakamı gerçekleştirebilen 5 sektör olduğunu belirten Büyükekşi, bugün 9 sektörün 5 milyar doların üzerinde, 8 sektörün ise 1 milyar dolar üzerinde ihracat yaptığını kaydetti.
Mehmet Büyükekşi, firmalar bazında bakıldığında 10 yıl önce 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan firma yokken şu anda 12 firmanın 1 milyar doların üzerinde ihracat yaptığını, 500 milyon doların üzerinde ihracat yapan firma sayısının 10 yıl önce 6 iken 2011’de bu sayının 30 olduğunu, 100 milyon doların üzerinde ihracat yapan firma sayısının ise 10 yıl önce 40 iken şu anda 140 olduğunu anlattı.
Büyükekşi, ilk 10 firmanın ihracattaki payının değişmeyerek yüzde 17’de kaldığını, ilk 100 firmanın payının yüzde 43’den yüzde 37’ye düştüğünü, ilk 1000’in de yüzde 73’den yüzde 65’e gerilediğini kaydetti.
Ülkeler bazında bakıldığında 2001’de 5 ülkeye 1 milyar doların üzerinde ihracat yapılırken, 2011’de 1 milyar doların üzerinde ihracat yapılan ülke sayısının 30’a çıktığını belirten Büyükekşi, 500 milyon doların üzerinde ihracat yapan il sayısının 2001’de 7 iken şu anda 22’ye ulaştığını söyledi. Büyükekşi, illerin yarıya yakınının 100 milyon doların altında ihracat yaptığını anımsatarak, daha çok çalışılması gerektiğini vurguladı.
Mehmet Büyükekşi, 10 yıl önce AB’ye ihracatın Türkiye’nin ihracatının yüzde 56’sını oluşturduğunu belirterek, şu anda bu oranın yüzde 46 olduğunu bildirdi.
Türkiye inracatının yüzde 25’inin Ortadoğu’ya, yüzde 6’sının Amerika’ya, yüzde 8’inin ise Asya ülkelerine yapıldığını kaydeden Büyükekşi, Türkiye’nin 25 ülkede pazar payını artırdığını söyledi.
İhracatta Güney Kore örneği
Güney Kore’nin ihracat rakamlarına ilişkin bir çalışma yaptırdıklarını, 1998’de 132 milyar dolar ihracat yapan Güney Kore’nin ihracatını 1999’da 143 milyar dolara, 2011’de ise 554 milyar dolara yükselttiğini anlatan Büyükekşi, Türkiye’nin de yıl 150 milyar dolar ihracat hedeflediğini, 2023 hedefinin ise 500 milyar dolar olduğunu anımsattı.
Güney Kore’nin 12 yıllık sürede ne yaptığına baktıklarını, ülkenin emek yoğun sektörden teknoloji yoğun sektörlere geçtiğini, şu anda aynı şeyi kendilerinin de konuştuğunu dile getiren Büyükekşi, ”10 yıl gecikmeyle biz aynı şeyleri yapmak istiyoruz.
Onların 12 yıl önce ulaştığı rakam 132 milyar dolar biz de o rakamı şu anda gerçekleştirmiş durumdayız. Şu andaki rakam 554 milyar dolar. Bizim hedefimiz de 500 milyar dolar.
Biz de yüksek teknolojiye geçmemiz gerektiğini söylüyoruz. ARGE ve inovasyona biz şimdi geçiyoruz. ARGE’ye harcanan parayı artırmışlar, biz şimdi yapıyoruz. Nano teknolojiye biz deha yeni önem vermeye başlatık” diye konuştu.
Geçen yıl için sektör sektör kilogram ihracat fiyatlarını çıkardıklarını, şu anda en pahalı sektörün mücevher sektörü olduğunu ve kilosunun 770 dolar düzeyinde bulunduğunu belirten Büyükekşi, bunun farklı bir kategori olduğunu ve onu dışarda bıraktıklarında kilosunu en pahalı sattıkları ürünün 18.94 dolar ile hazır giyim ve konfeksiyon sektörü olduğunu söyledi.
Büyükekşi, ikinci en pahalı sektörün 15.59 dolar ile deri ve deri mamulleri sektörü olduğunu, otomotiv endüstrisinin de 7,58 dolar ile 3. sırada yer aldığını kaydetti.
Mehmet Büyükekşi, ”Bizim hedefimiz burada yüksek teknolojiye geçiş. Bizim kilosu 18 dolar değil, 50, 100, 1000, 10 bin dolarlık ürünleri ihraç etmemiz lazım ki bu hedefe ulaşabilelim. Benzer ülkelerde bu şekilde olmuş” dedi.
Yatırım teşvikleri
Bu yıla yönelik makro beklentilere de işaret eden Büyükekşi, teşvikler konusunda yüksek teknoloji ile ilgili önemli destek beklentileri olduğunu söyledi.
İhracat odaklı üretim stratejisi ve girdi tedarik stratejisinde, 2023 stratejisinin mutlaka referans olarak alınmasını istediklerini dile getiren Büyükekşi, cari açıkta ara malı ve ham madde ithalatında cari açığın önemli etken olduğunu, onun azaltılması için stratejik sektörlere önem verilmesini istediklerini vurguladı.
Büyükekşi, şöyle devam etti:
”Yatırım teşvikinin tekrar gündeme alınmasını istiyoruz. Bölgeler arası farklılıkların giderilmesi için 4 bölgenin yetersiz olduğunu, 5-6 bölge olması gerektiğini düşünüyoruz.
Yüksek teknolojiyle ilgili stratejik sektörlere çok daha fazla teşvik verilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bazı sektörlerin istihdam, bazı sektörlerin enerji teşvikine ihtiyacı var. Bunların verilmesini talep ediyoruz.”
İhracatçının finansmanla ilgili beklentilerine Eximbank’ın 2 milyar dolarlık destek verdiğini dile getiren Büyükekşi, tüketim mallarında 2 yıl, yatırım mallarında 10 yıl vadeli yurt dışında alıcıların kredilendirileceğini söyledi.
Büyükekşi, bunun ihracatın önünde önemli bir rehber olacağını, bunun daha da artırılmasını istediklerini söyledi.
Büyükekşi, 2023 ihracat stratejisinde GSYİH’da ihracatın payının yüzde 17 olduğunu bunun 2023’de yüzde 25’e çıkmasını hedeflediklerini, bunun için de ihracatçının finansman konusundaki beklentilerine mutlaka cevap verilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
AA